Hoeveel de klimaatmaatregelen uiteindelijk gaan kosten is voor de Nederlandse situatie al moeilijk te becijferen, laat staan voor de afspraken die wereldwijd worden gemaakt ten aanzien van de afspraken om het verbruik van fossiele brandstoffen terug te dringen. Het wordt duur. Lomberg gaat bij het Parijse klimaatakkoord uit van een bedrag wat rond de 1-2 biljoen (10^12) dollar gaat kosten, jaarlijks. 
Het ontlokte de Nederlandse klimaat-econoom Richard Tol het volgende cynische commentaar in zijn interview met de Telegraaf op 3 december 2018:

“Vijf bewindslieden vliegen naar Katowice, net als Kamerleden en ngo’s.
Hoe kun je met twintigduizend mensen nou vergaderen? Dat slaat helemaal nergens op. Veel mensen zijn er voor de show. Dat geldt ook voor Kamerleden en ik vermoed ook voor, ten minste een deel van, de ministers. Het is een circus dat honderden miljoenen kost. En het hoofddoel, het terugbrengen van emissies, gebeurt niet.”

Toch stapelen Brussel en Den Haag ambitie op ambitie.
„Absoluut. Je ziet dat sterk in het Europese klimaatbeleid. Er komt een doelstelling, die wordt gemist en om het goed te maken volgt een nóg scherpere ambitie. Feitelijk hebben we sinds 1995 al onze doelstellingen gemist. Het is ook raar: als je tien kilo wilt afvallen en het lukt niet, dan zeg je ook niet: nou, dan maar vijftien kilo.”
„Onze klimaatdoelen zijn te scherp. Ze zijn niet reëel. Tussen 1990 en 2016 daalden de Nederlandse CO2-emissies gemiddeld met 0,4% per jaar. Best knap, want de economie en de bevolking groeiden. Tot 2030 moet dat naar 4% per jaar. Tien keer zo snel! En dan denken we dat we dat kunnen? En tussen 2030 en 2050 10% per jaar! Ministers kunnen makkelijk roepen. De verantwoordelijkheid ligt bij een verre opvolger.” 

Ook ten aanzien van de kosten voor die klimaatsverandering met zich meebrengen is Tol eigenlijk behoorlijk positief:

„Vooralsnog lijken de gevolgen voornamelijk positief. Denk aan lagere stookkosten, minder ziekte en sterfte door koude winters. En het grootste positieve aspect: CO2 is voedsel voor planten. Gewassen groeien harder en gaan efficiënter om met water. In droge gebieden is dat heel belangrijk.”

En de negatieve gevolgen?
„Meer sterfte in de zomer, verspreiding van tropische ziekten en zeespiegelstijging. Maar dat is nog niet dominant.”
Wanneer gebeurt dat wel?
„De komende decennia? Heel snel. Mijn laatste berekeningen laten zien dat dat rond 1,1 graad opwarming ten opzichte van voor de industriële revolutie gebeurt. Dat is waarschijnlijk voor 2030. Maar dat is slechts één modelberekening.”
Dus toch zorgen over die anderhalve graad?
„Als het van positief naar negatief omslaat, betekent dat niet gelijk enorme schade. Uit alle onderzoek blijkt dat mensen met een goede opleiding nauwelijks worden getroffen door klimaatverandering. Het is juist een armoedeprobleem. Neem zeespiegelstijging: daar weten we in Nederland mee om te gaan. Maar Bangladesh is veel armer, heeft geen universiteit Delft en de regering is er een puinhoop.”

Het zijn opmerkingen in de lijn van de eerder gemaakte stellingen bij de theses van Lomberg. Hoe waarschijnlijk zijn de effecten; wat kan worden verwacht? 

De belangrijkste manier om de toekomstige economische schade van kooldioxide te becijferen gebeurt via de grootheid “sociale kosten van koolstof”, waarin wordt berekend wat de schade is die per toon uitgestoten kooldioxide is. 
Jack Pezzey, Senior Fellow, verbonden aan de Fenner School of Environment and Society, Australian National University, heeft moeite met de waarde die aan deze grootheid wordt verbonden:
“Deze mythische figuur wordt de” maatschappelijke kost van koolstof “genoemd en zou kunnen dienen als een waardevolle gids voor beleid zoals koolstofbelastingen of brandstofefficiëntienormen. Maar mijn recente onderzoek suggereert dat dit cijfer gewoon te ingewikkeld is om met vertrouwen te berekenen en we moeten ophouden met wachten op een antwoord en gewoon doorgaan.
Terwijl sommige klimaateconomen de maatschappelijke kosten van koolstof hebben bepaald op honderden of zelfs duizenden dollars per ton CO₂, geeft een van de meest invloedrijke analyses, door Yale University econoom William Nordhaus, een veel bescheidener bedrag van iets meer dan US $ 30.
Nordhaus heeft de Nobelprijs voor de economie van dit jaar gewonnen, maar zijn analyse heeft enkele ongemakkelijke conclusies voor wie bekend is met de wetenschap. Hij meent dat het economisch “optimaal” zijn voor de wereld om de CO₂-uitstoot geleidelijk te verminderen, waardoor de opwarming van de aarde ergens gedurende in de volgende eeuw een piek bereikt die rond de 4 graden hoger zal zijn dan de pre-industriële waarden. Maar dit klinkt zeker niet optimaal vanuit een wetenschappelijk perspectief.
Het bepalen van dit magische economische evenwichtspunt is de heilige graal van de klimaateconomie, en helaas lijkt het ook een onmogelijke taak, omdat de vraag zo complex is dat hij niet kan worden beantwoord.
Waarom dan? Normaal gesproken verkrijgen we kennis via drie hoofdmethoden. De eerste optie is om een experiment te ontwerpen. Als dat niet mogelijk is, kunnen we een soortgelijk geval zoeken om dat te observeren en te vergelijken. En als ook dat niet mogelijk is, kunnen we een model ontwerpen dat hopelijk onze vragen kan beantwoorden.
Over het algemeen vallen de natuurwetten in de eerste categorie. Het is vrij eenvoudig om een experiment te ontwerpen om de infrarode absorptie van CO₂ in een laboratorium te demonstreren. Maar we kunnen geen eenvoudig experiment doen om de globale effecten van CO₂-emissies te beoordelen, dus moeten klimatologen terugvallen op de tweede of derde opties.
Ze kunnen de omstandigheden van vandaag vergelijken met eerdere fluctuaties in atmosferische CO₂ om de waarschijnlijke effecten te meten. Ze ontwerpen ook modellen om toekomstige omstandigheden te voorspellen op basis van bekende fysische principes.
Economen die proberen een dollarwaarde te geven aan toekomstige klimaatschade worden geconfronteerd met een onmogelijke taak. Net als wetenschappers kunnen ze niet zinvol testen of vergelijkingen maken, maar de economische effecten van toekomstige klimaatverandering op een ongekend 10 miljard mensen zijn te complex om met vertrouwen te modelleren.
In tegenstelling tot de onveranderlijke wetten van de fysica, zijn de wetten van de economie afhankelijk van markten, die vertrouwen op vertrouwen. Dit vertrouwen zou kunnen uiteenvallen na een aantal rampzalige toekomstige droogteperioden of overstromingen.
Dus de verschillende rivaliserende berekeningen van economen voor de maatschappelijke kosten van koolstof zijn allemaal gebaseerd op onvermijdelijk giswerk over de waarde van schade door ongekende toekomstige opwarming.
Deze zienswijze is begrijpelijkerwijs niet populair bij de meeste klimaateconomen. Veel nieuwe studies beweren dat recente statistische technieken onze schattingen van de waarde van klimaatschade gestaag verbeteren, voornamelijk gebaseerd op de lokale economische effecten van kortdurende temperatuur en andere weersveranderingen in de afgelopen decennia. Maar tot nu toe heeft de wereld slechts ongeveer 1 ℃ van het broeikaseffect, met ten hoogste 0,3 ℃ van het ene jaar op het andere. Er is dan ook geen manier om de schade te kennen die een opwarming van 3 ℃ teweeg brengt; het kan vele malen slechter blijken te zijn dan geprojecteerd op schade uit het verleden, omdat verschillende kantelpunten worden overschreden…

Door zich te concentreren op de kosten van emissiereductiepaden, kunnen onderzoekers hun inspanningen richten op praktische zaken, zoals hoever en snel landen kunnen overschakelen op emissievrije elektriciteitsopwekking… zijn de miljardenschattingen van toekomstige opwarmingsschade, zoals beschreven in de recente Amerikaanse vierde nationale klimaatbeoordeling, de noodzakelijke munitie voor voorstanders van klimaatactie? Misschien, maar het is nog steeds belangrijk om te beseffen dat deze schattingen gebaseerd zijn op een groot deel van het giswerk.
Het stellen van klimaatdoelstellingen zal altijd zowel een politieke als een wetenschappelijke kwestie zijn. Maar het is een onmiskenbaar verstandig doel om het klimaat binnen het nauwe venster te houden dat de menselijke beschaving de afgelopen 11.000 jaar heeft onderhouden. Met dat raam sluit zich snel, zodat het logisch is dat beleidsmakers zich alleen richten op het verkrijgen van de beste waar voor hun geld, bij het verminderen van emissies.”

Het is voor mijn gevoel een prachtige analyse, maar die geldt helaas evenzeer voor de klimaateconomen, als voor de klimaatwetenschap als geheel. Het rapport waar Pezzey naar verwijst, the Fourth National Climate Assessment van de Verenigde Staten is wellicht een mooi voorbeeld hiervan. Het is misschien iet nodig om te benadrukken dat Donald Trump er niet veel in zag, maar het is een monster op zichzelf, 1.600 bladzijden. Het is een rapport wat een Amerikaanse regering moet opstellen volgens een Wettelijke verplichting uit 1990. Maar dan heb je ook wat: voorspeld worden Meer frequente overstromingen en droogtes – en wat te verwachten van dalende gewasopbrengst, de verspreiding van ziektedragende beestjes, heviger orkanen en nog veel meer.
De zeespiegel, die in de afgelopen 120 jaar met 16-21 cm gestegen is, kan in de komende 80 jaar nog met een meter stijgen en dit bedreigt $ 1 trn aan kusteigendom. Stijgende temperaturen kunnen de Texanen dwingen om minder uren te werken (en 10-20% meer te betalen voor energie). Bosbranden zouden in 2090 minder verwoestingen moeten veroorzaken dan nu, maar alleen omdat veel voor hen meest kwetsbare bossen al tot een knapperig vuur zijn verbrand. Al met al zou een ongecontroleerde uitstoot van broeikasgassen deze eeuw een tiende van het Amerikaanse BBP kunnen afsnijden.”

Toch past hierbij wat nuance volgens klimaateconoom Richard Tol, in zijn al eerder aangehaalde Telegraaf-interview:
“The New York Times kopte dat klimaatverandering tien procent van de Amerikaanse welvaart gaat kosten. Talloze media schreven dat over. Maar het betreft het meest extreme scenario, dat de opwarming deze eeuw op een onwaarschijnlijke acht graden schat. Bovendien veronderstelt het dat mensen zich noch fysiologisch noch qua gedrag of leefomgeving aanpassen. Dat druist in tegen elk epidemiologisch onderzoek.”

Een raar getal dus, die 10%?
„Een volstrekt onzinnig getal.”

Amerikaanse kritiek

In “The Library of Economics and Liberty” publiceerde R.P Murphy op 5 november 2018 ook een artikel wat was gericht op de toevallige samenloop van twee voor het klimaatbeleid opvallende zaken: a) de Nobelprijstoekenning voor de econoom William Nordhaus, en de publicatie van het laatste IPCC rapport over de opwarming van de aarde met 1,5 graad Celcius.
Terwijl de ‘mainsteam’- media meende dat deze twee zaken als complementair aan elkaar konden worden beschouwd, ziet Murphy ze eigenlijk als onverenigbaar: 

“Although Nordhaus favors a carbon tax to slow climate change, his own model shows that the UN’s target would make humanity poorer than doing nothing at all about climate change.
Indeed, we can use Nordhaus’s and other standard models to show that the now-championed 1.5°C target is ludicrously expensive, far more costly than the public has been led to believe. This is presumably why the new IPCC special report does not even attempt to justify its policy goals in a cost/benefit framework. Rather, it takes the 1.5°C target as a politically “given” constraint and then discusses the pros and cons of various mechanisms to achieve it.
It is ironic that in the context of accusations that opponents of government intervention are “science deniers,” the latest UN report largely ignores the peer-reviewed publications in climate-change economics, including those of the man who just won the Nobel Prize in the field…

I endorse neither Nordhaus’s diagnosis of “market failure” nor his prescription for a carbon tax. Indeed, I have critiqued Nordhaus’s model elsewhere,5 and I have co-authored a study with climate scientists in which we make the case against a generic U.S. carbon tax.
For the purposes of the present article, however, I stipulate Nordhaus’s work as representative of the state of the art when it comes to the mainstream economics of climate change. That is all we need to show that the UN’s special report on climate change is utterly at odds with the literature.”

De manier waarop Murphy deze taak op zich neemt is door in te zoomen op de cruciale passages in het rapport waaruit de noodzaak voor de voorgestane agressieve aanpak wordt beargumenteerd (of juist niet) en dit te vergelijken met de aannames die in de vakliteratuur circuleren:

“In its earlier mentioned special report, the UN stated:

Cross-Chapter Box 5: Economics of 1.5°C Pathways and the Social Cost of Carbon

… In CEA [cost-effectiveness analysis], the marginal abatement cost of carbon is determined by the climate goal under consideration. It equals the shadow price of carbon associated with the goal which in turn can be interpreted as the willingness to pay for imposing the goal as a political constraint. Emissions prices are usually expressed in carbon (equivalent) prices…. Since policy goals like the goals of limiting warming to 1.5°C or well below 2°C do not directly result from a money metric trade-off between mitigation and damages, associated shadow prices can differ from the SCC [social cost of carbon] in a CBA [cost-benefit analysis]. In CEA, value judgments are to a large extent concentrated in the choice of climate goal and related implications, while more explicit assumptions about social values are required to perform CBA. [UN IPCC Special Report, pp. 2-76 and 2-77, citations removed, bold added.]

In other words, the UN’s special report explains that it will not try to quantify the costs and benefits of emissions and then recommend an appropriate carbon tax (or other mitigation policies) in order to equate marginal benefits with marginal costs. Rather, the UN is taking as given that the goal is to limit global warming to 1.5°C and, based on that assumption, will consider the costs of various possible means of achieving that goal.
If one wants to relate the UN’s analysis to the published literature on cost-benefit analysis, we can back out the implied “shadow price” of, or implicit tax on, carbon from the various measures. But the text warns the reader that these implied “carbon prices” will not necessarily line up with the published estimates of the social cost of carbon, which, as noted earlier, quantifies the negative externality of emissions.

So just how big is this discrepancy between the optimal tax and the “carbon price” implied by the UN’s desired goal? Consider the following comment from a Resources for the Future (RFF) essay, which is very sympathetic to the UN special report:

By design, the IPCC report is not policy-prescriptive. However, it does present a range of carbon prices necessary to keep emissions on track to meet the 1.5ºC target. The level and significant range of prices—from $135 to $5,500 per ton of carbon dioxide emissions in 2030—have caught our attention…. [RFF, bold added.]

To translate this into plain English, the RFF writers are explaining that the measures considered in the latest UN report are going to reduce particular units of emissions at a cost to the conventional economy of up to $5,500 per ton in 2030. (A carbon tax of $5,500 per ton works out to a gasoline tax of $48 per gallon.) In a standard cost-benefit approach, this would be economically efficient only if the estimated social cost of carbon were also in this range.

What does the economics of climate change literature have to say about the social cost of carbon? The Obama Administration established an Interagency Working Group on the Social Cost of Carbon (SCC), in which it used leading models—including Nordhaus’s DICE, along with two others—to estimate the SCC through the middle of the 21st century. According to its last update, published in early 2017, the Obama EPA reported that the SCC in 2030, using the standard 3% discount rate, would be $50 per ton. Thus, the UN’s target of 1.5°C is implicitly treating the marginal units of greenhouse gas emissions as being anywhere from 1.6 to 100 times more damaging than the Obama Administration’s team estimated.

Conclusion
Both fans and critics of William Nordhaus’s computer model of the global economy and climate acknowledge that it is a crude approach that omits many crucial real-world considerations. Even so, it is surely significant that the work that won Nordhaus the Nobel Prize says quite plainly that the UN’s special report on climate change is full of proposals that are ludicrously expensive. In an interview after Nordhaus accepted his prize, he diplomatically handled the situation by saying that the 1.5°C target is impossible to achieve at this point. Yet we can go further. Nordhaus’s work shows that such an aggressive goal would make humanity much worse off than if we simply adapted to climate change with no government measures.”

Je zou zeggen dat dit alles ook in de Nederlandse politiek toch vragen had moeten oproepen, zeker in het licht van de huidige opwarmings-stand-still…