Net zoals bij de meeste mensen is ijdelheid ook mij niet vreemd. Sinds ik anderhalf jaar geleden commentaren onder mijn blogs moest verwijderen van mijn provider, omdat iemand mijn site had gehacked (en die meende blijkbaar dat polderklimaat ook een goede ingang was voor onzedige plaatjes), mis ik toch wel wat weerwoord.
Zo af en toe kijk ik toch eens op internet of er ergens nog een leuke discussie woedt waarbij de zoekterm “polderklimaat” wordt gebruikt. Op X en Linked-in komt het best nog wel eens voorbij (dank je wel voor je mooie woorden Christaan de Jong).
Maar daar laat ik het meestal ook bij.
Vandaag liep ik aan tegen een discussie onder geologen/ leraren aardrijkskunde op Linked-in over een krantenartikel wat Peter Kuipers Munneke had geschreven voor het NRC, 25 december 2024, en deze discussie was eigenlijk een te mooie illustratie van wat ik in deze blogreeks over de redelijkheid wilde vertellen.
Op deze link meende Knillis van der Schaaf dat dit artikel van Munneke wel een hele mooie samenvatting van het klimaatwetenschap gaf:
“Boeiende (en eenvoudig te begrijpen) uitleg van de relatie tussen CO2 en klimaatverandering.Ook heel goed bruikbaar in het klaslokaal.”
Tsja, als iemand het kan: Peter Kuipers Munneke, Glacioloog aan de Universiteit van Utrecht, meteoroloog en ook nog tevens weervoorspeller bij het NOS. Kwaliteit gewaarborgd zou ik zeggen.
Munnike was dus gevraagd om een samenvatting te maken van de klimaatverandering in 400 woorden en hij was blijkbaar dermate blij met het eindresultaat, dat hij ook nog zijn column in het NRC hiermee vulde.
Knillis, zelf benoemd ‘influencer’, was in ieder geval onder de indruk. Maar Margo van Stratum, die hierop reageerde, helemaal niet:
docent aardrijkskunde/decaan bij Beekdal Lyceum Arnhem
“Wat vind je er boeiend aan?
Hij vertelt iets meer precies dan “normaal” dat co2 warmte niet echt vasthoudt, maar meer de warmte opnieuw verspreidt. Hij gebruikt veel woorden om iets te zeggen over eenvoud van vertellen. Maar het verhaal van de frequenties kan ik zo toch niet goed plaatsen.
Ik zou in zo’n kort stuk zeker ook wat vragen stellen. Zeker heeft menselijke co2 uitstoot gevolgen. Maar hoe staan deze (ook in de geologische geschiedenis) geplaatst tegen zoveel andere natuurlijke processen? Daarbij denk ik dat we vooral veel nog niet weten over klimaat (kijk bv naar de wetenschappers die dat zeggen in de serie klimaatjagers van een aantal jaren geleden).
Ik zou dus eerder zeggen dat dit stuk te gebruiken zou zijn om vragen bij te stellen. Waarbij alle vragen gesteld mogen worden en het woord klimaatontkenner niet bestaat. Klimaat kun je niet ontkennen. En bij aardrijkskunde mag je nadenken over het klimaat en zoeken naar mogelijke oorzaken en gevolgen.
Een site als deze geeft soms heel andere info.
https://www.polderklimaat.nl/de-stem-der-redelijkheid-iii-klimaat/
In mijn ogen eigenlijk interessanter en veelzijdiger dan verhaal van Peter Kuipers Munnike.”
Dank U wel. Ik kende het artikel van Munnike niet, maar ik was het nu al met mevouw Van Stratum eens, dat begrijpt u. Maar ja, dan zijn er toch weer anderen die mijn artikel weer helemaal niks vinden:
Docent aardrijkskunde en nlt bij Segbroek College
“@ Margo van Stratum De tekst is een provocerende bijdrage aan het klimaatdebat, maar schiet tekort in wetenschappelijke precisie en nuance. Het benadrukt terecht de noodzaak van een breed en open debat, maar het afdoen van klimaatverandering als een vorm van moderne religie doet geen recht aan de complexiteit van het probleem en de wetenschappelijke data. Wetenschap en beleid kunnen baat hebben bij sceptische vragen en alternatieve perspectieven, zolang deze gebaseerd zijn op grondige analyse en empirische data en dat is dit niet.Het is al zo lastig gebleken om effectief actie te ondernemen en de economie te verduurzamen, dan zitten we hier niet op te wachten.”
En als klap op de vuurpijl ook nog:
• 3rd+Professor – emeritus Earth Sciences and Geochronology, VU Amsterdam and Leiden University
Klopt, het verhaal van hashtag#Peter_Kuipers_Munnike zit goed in elkaar. Zelf zou ik de verschillen in grootte orde van de tijdschalen nog iets sterker willen aanzetten: tektonische processen veroorzaken topografie en in het vervolg erosie en verwering. Chemische verwering bindt CO2. Het heeft zo’n 50 miljoen jaar geduurd om de concentratie atmosferisch CO2 terug te brengen van ca 1000 ppm naar ca 250 ppm tijdens de laatste ijstijd. Terwijl we nu een verstoring veroorzaken in 150 jaar. In de afgelopen 60 miljoen jaar kwam iets vergelijkbaars een keer vaker tijdens de PETM zo’n 56 miljoen jaar terug.
Ook goed op te merken is dat in het grootste deel van de afgelopen 500 duizend jaar insolatie (variatie in ingestraalde zonne energie) sturend en CO2 concentratie volgend is geweest (klimaat warmt op, en de opname capaciteit van CO2 in de oceanen neemt bij temperatuur verhoging af). Maar in de afgelopen 150 jaar lijkt dit omgewisseld te zijn met CO2 concentratie sturend en energie opname in de atmosfeer volgend.”
Een professor, dus hup ook nog vier likes ook nog…
Daar kon ik het mee doen. Maar goed, wat was dat dan voor een artikel waar de “wetenschappelijke precisie en nuance” dus wél gevonden kon worden en volgens professor Wijbrans zo goed in elkaar stak?
Het toeval dat CO2 heet
Zo heet het artikel, ik kan er ook niks aan doen. Het was gepubliceerd door het NRC, dus daarom een betaalmuurtje. Ik me het artikel laten voorlezen en vervolgens onze nieuwe microsoft AI gevraagd om het artikel samen te vatten (integraal overnemen is echt te veel eer).
Op mijn vraag of de Office Copilot het artikel kon samenvatten, begon mijn nieuwe AI aanwinst monter:
“Natuurlijk! Het artikel “Het toeval dat CO2 heet” van Peter Kuipers Munneke bespreekt de cruciale rol van CO2 in het broeikaseffect. Hij legt uit dat de trillingsfrequenties van CO2-moleculen precies overlappen met de frequenties van de warmtestraling die de aarde uitzendt.Dit toeval maakt CO2 een belangrijk broeikasgas dat bijdraagt aan het klimaat op aarde.”
Bij doorvragen werd de Copilot nog stelliger:
“Het artikel benadrukt hoe de trillingsfrequenties van CO2-moleculen precies overlappen met de frequenties van de warmtestraling die de aarde uitzendt, wat CO2 een cruciaal broeikasgas maakt. (…)
Het artikel “Het toeval dat CO2 heet” van Peter Kuipers Munneke legt uit dat de huidige klimaatverandering grotendeels aan menselijke activiteiten is toe te schrijven vanwege de enorme hoeveelheden CO2 die we uitstoten. Deze uitstoot komt voornamelijk door het verbranden van fossiele brandstoffen zoals steenkool, olie en gas, en door ontbossing (…)
Het artikel benadrukt dat de natuurlijke koolstofcyclus, waarbij CO2 tussen de atmosfeer, oceanen, planten en bodem circuleert, verstoord is door deze extra menselijke uitstoot.Dit leidt tot een verhoogde concentratie van CO2 in de atmosfeer, wat het broeikaseffect versterkt en de aarde opwarmt.”
Nou dat was het wel zo’n beetje. Wel was er nog een mooie uitsmijter van Munnike, waarin hij zich toch afvraagt waarom de Wetten van de fysica (waarop hij zich naar eigen zeggen baseert) het toch steeds weer moeten afleggen tegen ‘de kracht van de gevestigde orde’.
Tsja, echt goed lesmateriaal.
Een paar opmerkingen wil ik hierover wel maken:
- De straling die de aarde uitstraalt heet infrarood. Volgens wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Infrarood is infrarood de straling met een golflengte die ligt tussen de 3 en 50 µm. Dat de absorptiegrafiek van CO2 precies overlapt met die van het infrarode licht, dat klopt dus niet helemaal. Ik heb daar al eerder wat over geschreven (zie link), en daar de absorptiegrafieken van de belangrijkste broeikasgassen, zoals gepresenteerd in de Engelstalige Wikipedia bijgezet. Dat is deze:
Neen, dat is dus geen precieze overlap. Waterdamp doet het veel beter.
2. Munnike gaat uit van de zgn. ‘stralingsval’, die ondanks 200 jaar broeikaswetenschap nog nooit is aangetoond (zie link).
3. Munnike laat zien dat het broeikas-effect de Aarde opwarmt, maar ja, als de Aarde zonder atmosfeer (net als de Maan) overdag zo’n 110 graden Celsius kan worden, dan zit je helemaal niet te wachten op opwarming. Hoe kan dat?
Stem der redelijkheid
Nu is dat niet om mijn gelijk te halen, maar wel om te laten zien de opmerkingen van Martin Bakker, perfect passen bij het artikel wat tussen de geologen ter discussie stond.
Dit was mijn bijdrage, volgens Martin: “De tekst is een provocerende bijdrage aan het klimaatdebat, maar schiet tekort in wetenschappelijke precisie en nuance te plaatsen. Het benadrukt terecht de noodzaak van een breed en open debat, maar het afdoen van klimaatverandering als een vorm van moderne religie doet geen recht aan de complexiteit van het probleem en de wetenschappelijke data.”
Ik ben bang dat mijn verhaal niet zo heel goed gelezen is (zoals voorspeld).
Mijn artikel bedoelde dit keer geen provocerende bijdrage te zijn over het klimaat, maar de bedoeling van deze reeks: ‘de stem van de redelijkheid’, was juist om te laten zien dat er een oplopende reeks van acceptatie bestaat, die in deze reeks voor bestrijdingsmiddelen, stikstof en kooldioxide is uitgewerkt.
Wanneer een ‘waarheid’ eenmaal is geïnternaliseerd, dan kan ‘de ander’ hoog en laag springen, maar datgene wat gezegd wordt moet een hoge psychische barrière doorbreken. Dat maakt klimaat geen religie, maar het onderliggende proces van acceptatie van wat waarheid is, is ook datgene wat een gelovige doormaakt voor een religie.
Voor mensen die de kooldioxide-theorie geaccepteerd hebben, zal er altijd een tekort van “wetenschappelijke precisie en nuance zijn”, ten aanzien van zaken waar ze eigenlijk niets van wíllen weten.
Het vervolg van de reactie is dan ook mooi:
“Wetenschap en beleid kunnen baat hebben bij sceptische vragen en alternatieve perspectieven, zolang deze gebaseerd zijn op grondige analyse en empirische data en dat is dit niet. Het is al zo lastig gebleken om effectief actie te ondernemen en de economie te verduurzamen, dan zitten we hier niet op te wachten.”
De klinkklare onzin van een Munnike wordt hier dus voor zoete koek geslikt, zonder ook maar een beetje moeite te doen of het allemaal wel een beetje klopt, maar zodra de feiten op een andere manier kunnen worden uitgelegd, kan het niet kloppen.
Het moet wel tekortschieten in wetenschappelijke precisie en nuance.
Het lijkt nu wel opzet, maar ik zweer dat mijn alter -ego/ schuilnaam niet Martin Bakker is.
En nee, Jan Wijbrans. Het artikel van Munnike zit niet goed in elkaar. Zelfs niet voor de 400 woorden die hij mocht gebruiken. Wie verzint ook zoiets?