Een paar weken geleden las ik de blog van Ralph Schoellhammer: “Climate Activism Isn’t About the Planet. It’s About the Boredom of the Bourgeoisie”. Nu denk ik dat Schoellhammer de motieven van “the Bourgeoisie” niet helemaal goed inschat, maar het is goed om een paar citaten uit zijn zeer lezenswaardige blog hier te vertalen:
“De ondergang van het kapitalisme zal niet voortkomen uit de opstand van een verarmde arbeidersklasse, maar uit de sabotage van een verveelde hogere klasse. Dat was de mening van de Oostenrijkse econoom Joseph Schumpeter in 1942. (…)
Niets doet me meer denken dat Schumpeter gelijk had, dan het handelen van de hedendaagse klimaatbeweging en haar acolieten. De Groene beweging is geen weerspiegeling van een planetaire crisis zoals zovelen in de media en cultuur die graag afbeelden, maar eerder een betekeniscrisis voor de rijken.
Neem bijvoorbeeld een recent interview met Stanford-bioloog Paul Ehrlich op CBS’s 60 Minutes. Ehrlich is het meest bekend om zijn carrière als professionele doemdenker. Zijn eerste grote boek, The Population Bomb, gaf ons een eindeloze reeks verkeerde voorspellingen. Onder meer dat tegen de jaren tachtig, honderden miljoenen mensen zouden verhongeren en dat het, vanaf dat moment, alleen nog maar verder bergafwaarts zou gaan. (…)
Ehrlich, die onlangs 90 is geworden, verkeert in de gelukkige positie getuige te zijn geweest van het volledig mislukken van al zijn voorspellingen – alleen om ze te verdubbelen in zijn 60 Minutes interview , maar de reguliere media behandelen hem nog steeds als een modern orakel. Waarom?
Het beste antwoord op deze vraag komt van het New Yorkse congreslid Alexandria Ocasio-Cortez (2019): “Ik denk dat veel mensen zich meer zorgen maken over het precies, feitelijk en semantisch correct zijn, dan over het moreel gelijk hebben.” Met andere woorden, welke onzin men ook uitkraamt, zolang het ‘moreel juist’ is, maakt het niet uit wat de feiten aantonen. (…)
Maar Ehrlich is er niet op uit om de wereld te verklaren, maar om het favoriete wereldbeeld van de hogere klasse over het naderende einde van de wereld te versterken. Iets dat alleen kan worden voorkomen als we onze manier van leven fundamenteel veranderen. Natuurlijk bedoelen ze met ‘wij’ eigenlijk ‘jij’.
Het is niet de topmanager die een Tesla bestuurt, of de jetset Stanford-professor Ehrlich zelf, die hun levensstijlen zullen aanpassen, maar de “boerenpummels van de arbeiders- en middenklasse die te veel vlees eten, te veel kilometers rijden in benzineslurpende auto’s, of zelfs af en toe een vlucht boeken om op vakantie te gaan. (…)
Het is hierdoor dat zelfs veronderstelde volksbewegingen zoals “Just Stop Oil” of “Last Generation” (bekend van de “tomatensoep op schilderijen”) in feite worden gefinancierd door miljonairs, zoals Aileen Getty, de kleindochter van de legendarische oliemagnaat Jean Paul Getty, en het Klimaatnoodfonds.
Maar net als Kerry, Ehrlich en andere ‘groenen’ zijn ze niet echt geïnteresseerd in het oplossen van het probleem van klimaatverandering, zoals bijvoorbeeld het bevorderen van onderzoek naar technologieën zoals kernenergie, koolstofafvangtechnologieën en aanpassingsmiddelen. In plaats daarvan willen ze hun strijd verheffen tot een ersatz-religie die hen in staat stelt tegelijkertijd van hun rijkdom te genieten en de rest van de wereld de les te lezen vanuit een positie van morele superioriteit. (…)
Op de “Climate Action Summit” in 2018 hebben twee dozijn door miljardairs gesteunde stichtingen 4 miljard dollar toegezegd alleen al om te lobbyen op het gebied van klimaatverandering. Sommigen van hen, zoals de Hewlett Foundation, financieren rechtstreeks journalisten bij de Associated Press voor “klimaatverslaggeving”, terwijl andere stichtingen, die banden hebben met de families Packard en Rockefeller, de journalistieke onderneming “Covering Climate Now” steunen. Een “samenwerking met journalisten en redactiekamers, om meer geïnformeerde en urgente klimaatverhalen te produceren” en die bovendien honderden mediakanalen financiert.
Je zou aannemen dat een journalistieke klasse, die er voortdurend prat op gaat de waarheid tegen de macht te spreken, er bezwaar tegen zou hebben om geld van miljardairs aan te nemen, om hun eigenaardige belangen te behartigen, maar het tegenovergestelde is het geval. En het is volkomen logisch, aangezien de hedendaagse media ideologisch in hetzelfde kamp zitten als de miljardairklasse; ze vinden het net zo leuk om de rest van de samenleving de les te lezen als Ehrlich en zijn acolieten.”
Dankzij het artikel van Schoellhammer is er in ieder geval wel meer aandacht gekomen voor het denken van onze ‘welgestelden’ over het klimaat. Zo gaat Robert Bryce in zijn artikel van 26 januari jl. “The billionaires behind the gas bans” in op het wel en wee van de nieuwste (en rijkste) groene actiegroep, het “Climate Imperative Foundation”. Een stichting die elektrificatie van zo ongeveer alles nastreeft, met een oorlogskas die 221 miljoen dollar bedroeg in het eerste jaar van zijn bestaan.
De weduwe van Steve Jobs, de voormalige burgemeester van New York, Michael Bloomberg en Amazone biljonair Jeff Bezos zijn enkele aansprekende namen die zich aan dit initiatief hebben verbonden.
Tot zover is het nog leuk
Een andere kant?
Waarom zijn rijke mensen rijk? Natuurlijk is een startkapitaaltje (rijke ouders) heel fijn om mee te beginnen, maar anders dan de andere mensen, wordt de ‘bourgeois’ ook nog eens bestookt met goede adviezen van invloedrijke adviseurs. Dit vanwege de simpele reden dat een goede adviseur van de te maken winsten zelf ook nog wel een graantje meepikt.
Er is een kort, ‘grappig’ filmpje wat me de afgelopen jaren is bijgebleven gaat over zo’n goed gesprek tussen een adviseur en een rijkaard:
Maar rijke mensen zijn vooral rijk omdat hun doen en laten in het teken staat van wat zij het belangrijkst vinden: geld verdienen (en dus niet: ten onder gaan aan verveling).
Zo heeft de klimaathype in ieder geval de top-adviseur Al Gore geen windeieren gelegd. Toen hij de strijd met Bush verloor (12 december 2000) werd zijn vermogen geschat op 2 miljoen dollar. Inmiddels is dat gestegen naar 300 miljoen.
Natuurlijk is ‘groen’ lucratief door de diverse belastingvoordelen en subsidies die er mee op te halen zijn, maar er zit natuurlijk ook nog vreemde kant aan de manier waarop de energiemarkt functioneert, die voor een bourgeois erg interessant is. De NOS heeft daar onlangs nog een aardig stukje over geschreven:
“De hoge elektriciteitsprijs heeft voor een groot deel te maken met de manier waarop in Europa de energiemarkt gereguleerd is.
Stroom wordt opgewekt met behulp van gascentrales, kolencentrales, kerncentrales, waterkrachtcentrales, windturbines en zonnepanelen. Terwijl in Europa maar 14 procent van alle elektriciteit wordt opgewekt met behulp van aardgas bepaalt de prijs van aardgas wel voor een groot deel de prijs van elektriciteit. (…)
Als alle beschikbare elektriciteit op de vrije markt is aangeboden en de vraag voor de volgende dag is berekend, komt het laatste beetje elektriciteit dat moet worden opgewekt vaak van een gascentrale. Die kunnen het makkelijkst aan, uit, harder en zachter gezet worden. [Maar] gas is op dit moment ongekend duur.
De laatste aanbieder bepaalt uiteindelijk de elektriciteitsprijs. Alle aanbieders van stroom krijgen vervolgens deze prijs voor de stroom die ze op de markt brengen en dat leidt tot de ongekend hoge elektriciteitsprijs. Ook de eigenaren van windmolens, zonnepanelen en kerncentrales profiteren dus van de hoge gasprijs, terwijl ze niet de kosten hebben.“
Voor elektriciteit geldt dus het zgn. ‘merit order system’. De prijs van het totaal wordt bepaald door het duurste ingrediënt. Een gouden randje verandert de hele munt in een goudstuk. Op een Belgische website is het volgende voorbeeld te vinden:
“De prijs van een megawattuur [MWh] met gas opgewekte elektriciteit is op het moment van dit schrijven gemiddeld meer dan 350€, terwijl de marktprijs van met CO2-vrije kerncentrales opgewekte stroom nog geen 10€ per MWh bedraagt.”
De gasprijs ligt dan op 350€, maar wanneer voor de levering van elektriciteit 90% ‘goedkope’ kern- en windenergie wordt gebruikt, dan levert 1 MWh elektriciteit door de mix met 10% aardgas maar liefst 350€ op, voor een kostprijs van 44€. Dat is toch een aardig winstje van € 316,- per megawattuur voor de leveranciers van de ‘energiemix’.
Dit betekent wel dat de ‘groene investeerders’ de in Glasgow (COP26, 2021) gemaakte belofte om niet meer te investeren in ‘fossiele energie’, prachtig moeten hebben gevonden. Omdat er geen nieuwe reserves meer worden aangeboord (en de Russische import wegviel) is de prijs van aardgas en dus ook, die van in principe vrij goedkope wind-elektriciteit, enorm gestegen. Net zoals de hierover gemaakte winsten.
In mijn vorige blog constateerde ik dan ook nogal gelaten: “Tegen de achtergrond van al de problemen [met weer-afhankelijke energiebronnen] lijkt het toch bijzonder dat de West-Europese landen zich zo massaal hebben uitgesproken voor een energiebron die toch voor vele (nog niet opgeloste) hoofdbrekens zorgt.”
Is dit het antwoord? En wekt het dan nog verwondering dat de optredende milieuschade door windmolens dan wel wordt gebagatelliseerd, dan wel volledig onder de tafel wordt gezwiept? Windmolens aan de rand van- of zelfs in vogelrichtlijngebieden, hoe is het mogelijk dat daar goedkeuring voor is gekomen?
Op de een of andere manier lijkt dit natuurlijk als twee druppels water op de problematiek die zich voordeed aan het begin van de industriële revolutie, waarin economisch belang voorbij ging aan alle milieu-waarden.
En dat de winsten van de ‘energiewende’ blijkbaar ten koste gaat van het inkomen van de “boerenpummels van de arbeiders- en middenklasse”, het zij zo. Het is alleen te hopen dat de ‘klassieke linkse partijen’ zich nog op tijd realiseren, dat zij nu ook voor het karretje van het nieuwe ‘grootkapitaal’ worden gespannen.
Jesse Klaver had na een ‘Historische dag’ voor samensmeltende PvdA en GroenLinks hierover het volgende op te merken: “Onze groene en sociale idealen hebben een gemeenschappelijke vijand. Het doorgeslagen kapitalisme. Uitbuiting en vervuiling gaan hand in hand.”
Dat geeft de burger moed. Alleen hoop ik dat hij ook ooit nog eens oog krijgt voor het ‘echte kapitalisme’ en de ‘echte verontreiniging’, wat toch echt van een andere orde is dan het ‘boerderijtje pesten’ waar hij zich nu vooral mee bezig houdt. Zou Klaver het zelf ook niet een beetje gek vinden dat alle multinationals en groot-kapitalisten zo overtuigd zijn van zijn ‘groene gelijk’?
In het verlengde hiervan verdient ook het onderstaande, al wat oudere artikel van Willis Eschenbach, aandacht.
The Cruelest Tax Of All
“Een “progressieve” belasting is er een waarbij hoe rijker u bent, hoe hoger het belastingpercentage dat u betaalt. Aan de andere kant heb ik al eerder gezegd dat een belasting op energie, de zogenaamde “koolstofbelasting”, een van de meest regressieve belastingen is die er zijn. Het is het omgekeerde van progressief, het treft de armen het hardst. Dit komt doordat arme mensen een groter percentage van hun inkomen aan energie besteden dan rijke mensen.”
Om zijn stelling te bewijzen is Eschenbach data gaan verzamelen, die uiteraard gelden voor de Amerikaanse situatie. Maar voor Europa zal het er niet zo heel veel anders uitzien, hoewel de energieprijzen hier toch op een behoorlijk hoger niveau liggen dan in de VS het geval is:
Eschenbach concludeert vervolgens:
“Het is in ieder geval vrij duidelijk dat mijn oorspronkelijke intuïtie juist was. De rijkste van onze huishoudens besteden ongeveer 6% van hun inkomen aan energie, terwijl de armsten iets meer dan 40% van hun inkomen aan energie besteden.
En dit betekent natuurlijk dat als de energiekosten met bijvoorbeeld 25% stijgen, de rijken een hap uit hun inkomen krijgen van 1,5%. Maar de armen krijgen een extra rekening voor maar liefst 10% van hun inkomen (…)
Ik zeg nogmaals: vecht tegen CO2 als je wilt, maar [kooldioxide-uitstoot] bestrijden door de prijs van energie te verhogen schaadt de armen meer dan wie dan ook. Kijk naar de grafiek hierboven. Energiebelastingen zijn enorm regressief, en hoe slechter het inkomen van een gezin is, hoe harder een dergelijke “koolstofbelasting” of een energiebelasting hen zal treffen.”
De problemen die volgens de theorie, die hierboven door Eschenbach uiteen is gezet, zullen opspelen, werden het afgelopen jaar pijnlijk duidelijk. Russel Schussler gaf op Climate Etc., de website van Judith Curry, een uitgebreid verslag over de problemen die de huidige energierekeningen voor de lagere inkomens met zich meebrengen.
De pers
Maar hoe zit het dan precies met de pers, volgens Schoellhammer enkel in hetzelfde kamp als de bourgeoisie, omdat ze het net zo leuk vinden als zij, “om de rest van de samenleving de les te lezen als Ehrlich en zijn acolieten.”
Ook dit lijkt me wel een goede waarneming, maar een wat naïeve conclusie. De ‘grote persbureaus’ zijn duidelijk pro-alarmisme, maar waarom? Een algehele bekommernis over de teloorgang van de wereld, of speelt er toch iets anders?
Een betere verklaring lijkt me dat de grote persbureaus in de loop der jaren in steeds grotere conglomeraties zijn beland, met gelijkluidende firma-ideologieën.
Forbes kopte enige tijd geleden (2016) al, dat er slechts 15 biljonairs zijn die alle media-bedrijven van de Verenigde Staten in bezit hebben. Dan hebben we het over mensen als Micheal Bloomberg (hé, alweer), Jeff Bezos (tsk), Rupert Murdoch en Warren Buffet, om de voor mij bekendste er even uit te lichten.
Maar behalve ideologie zijn er bij deze conglomeraten misschien ook nog andere motieven. De energiebedrijven zijn op dit moment (onder meer dankzij het ‘merit order system’) misschien wel de meest machtige en kapitaalkrachtige bedrijven ter wereld. En dit vertaalt zich natuurlijk ook naar de (reclame-)inkomsten van de media bedrijven. Het is soms wel aardig om naar de reclames rondom de journaals of tijdens een speelfilm of pauze van een voetbalwedstrijd te blijven kijken (in plaats van koffie te zetten, WC bezoek, etc.).
Reclame is belangrijk. Vanmorgen las ik dat de ’techgiganten’ Apple, Amazon en Google-moederbedrijf Alphabet, alle drie teleurstellende jaarcijfers hebben gepresenteerd: “Dat werd al verwacht na een zwaar jaar voor de techindustrie, vol leverings- en productieproblemen, tegenvallende advertentieopbrengsten en grote ontslagrondes.” Naast leverings- en productieproblemen is dus reclame het grote probleem. Dat geldt dus zelfs voor hen…
Het zou leuk zijn om eens te turven hoe vaak de Vattenvall’s en Engie’s van deze wereld in de reclameblokken voorbij komen. En zou je die inkomsten riskeren voor een misschien interessante (maar altijd discutabele) scoop over het klimaat? Wat mij betreft is het dan ook een open vraag geworden; wat koop je precies wanneer je een reclameblok bestelt; naamsbekendheid of invloed op de programmering?
De stelling van het New Yorkse congreslid Alexandria Ocasio-Cortez; over het ‘morele gelijk’ (waar Schoellhammer nog zo over moest lachen) is in deze context zo gek nog niet. Vattenvall wil geassocieerd worden met ‘helden en heldhaftigheid’ (U begrijpt nu misschien waarom sport zo’n big deal is op TV), mensen die een ‘moreel gelijk’ aan hun kant hebben, niet met zo’n betweterige scepticus, die zo maar eens gefinancierd zou kunnen zijn door de ‘big oil’. Hoe ‘fout’ kun je zijn…
Is het in Nederland dan beter misschien? Nou niet echt. Ines van Bokhoven sloeg wat mij betreft enige tijd geleden de spijker op zijn kop:
“Wat heb je nog aan de Nederlandse Publieke Omroep en eigenlijk ook aan de rest van de mainstream media? De dagbladpers is grotendeels in handen van één eigenaar en brengt ons een identiek narratief over de wereld en de waarheid. Met objectieve verslaggeving heeft dat niets meer te maken, laat staan dat getoond wordt wat er leeft onder de Nederlandse bevolking.
Is het mogelijk je abonnement bij de Publieke Omroep op te zeggen? Want ik wil dat eigenlijk wel. Ik kijk toch nooit, en de stukjes die ik af en toe meekrijg op Twitter en andere sociale media roepen mij niet op om te gaan kijken – niet bepaald. De eenzijdigheid, vooringenomenheid en arrogantie zijn niet meer te harden. En het narratief dat gepusht moet worden ken ik zo onderhand wel, inclusief de hypocrisie die erbij hoort. Dus voor mij is het echt weggegooid geld. En helaas geldt dit niet alleen voor de Publieke Omroep.”
Overdrijft ze? Misschien een beetje, maar feit is wel dat onze dagbladpers voor 90% in handen is van twee (Belgische) maatschappijen:
De Persgroep (nu DPG Media) was een Belgisch (multi)mediabedrijf dat volledig eigendom was van de in Vlaanderen bekende ondernemersfamilie Van Thillo. Het bedrijf was actief in drie landen: België, Nederland en Denemarken. DPG Media Nederland is het grootste mediabedrijf in Nederland. Na de fusie van Medialaan en de Persgroep Publishing tot DPG Media België, werd de Nederlandse tak De Persgroep Nederland hernoemd tot DPG Media Nederland. In 2020 nam het bedrijf de Nederlandse activiteiten van Sanoma Media Netherlands over. Het bedrijf is ook actief op het vlak van radio, kranten, magazines en online services in Nederland.
Mediahuis Nederland is een dochteronderneming van het Belgische Mediahuis met diverse media-activiteiten in Nederland. Het concern is voortgekomen uit dagblad De Telegraaf. Tot 21 februari 2018 was het als TMG een beursgenoteerd bedrijf. Op 4 november 2019 werd de Telegraaf Media Groep omgedoopt in Mediahuis Nederland.
Mediahuis Nederland is nu een onderneming met merken als De Telegraaf, DFT, Telesport, Metro, Autovisie, Privé en VROUW; regionale dagbladen zoals Noordhollands Dagblad en De Gooi- en Eemlander; digitale merken zoals Dumpert en Gaspedaal; Classic FM (in 2017 verkocht aan Bakker Oosterbeek Beheer BV) en tot december 2017 – via een strategisch partnerschap – de landelijke radiozenders Sky Radio, Radio Veronica, Radio 538 en Radio 10. Daarnaast heeft Mediahuis tientallen andere merken en titels die zich richten op lokale nieuwsvoorziening, entertainment of e-commerce (o.a. GroupDeal).
Voor de televisie geldt iets vergelijkbaars, twee bedrijven hebben, samen met onze regering, 69% van de televisiemarkt in handen:
Ter illustratie, de eerst-volgende (Discovery Benelux) heeft een marktaandeel van minder dan 5%. De website van Bouwenaanbeter.nl heeft ook geen hoge pet op van de ‘onafhankelijke journalistiek’ die hier bedreven wordt:
“NPO is de grootste partij. Deze organisatie wordt grotendeels gefinancierd door de overheid. NPO is een soort communicatie-afdeling van de Nederlandse overheid en brengt daarmee uiteraard het officiële Nederlandse woord. Wat verontrustend, het is de grootste partij in Nederland op televisie.
En wiens brood men eet… Je ziet dan ook dat het journaal op de NPO-zenders een draai geeft aan gebeurtenissen, zodat die in lijn komen met het gewenste beleid van de overheid. (…)
Dat de NOS en NPO de feiten kleuren is op zich helemaal niet erg, dat is immers het doel van staatstelevisie: opvoeding. En misschien vind je de gekozen visie juist wel prettig? Dat mag uiteraard ook. De NPO is echter het communicatie-kanaal van de Nederlandse Overheid, de waarheid doet er verder niet echt toe.”
Vervolgens wordt geconcludeerd: “Er zijn drie krachten op de Nederlandse televisie. Eén die specifiek het woord van de Nederlandse Overheid verkondigt. Een megalomaan Duits bedrijf die – zoals dat hoort – de belangen van het grootbedrijf én haar aandeelhouders behartigt. En dan Talpa, die de persoonlijke visie van John de Mol uitdraagt. En die visie is noodzakelijkerwijs politiek zeer correct.
Het is pijnlijk duidelijk dat er geen onafhankelijk woord te zien is op de Nederlandse televisie. Er is geen ruimte voor andere visies en er is geen ruimte voor echte tegenspraak. We kijken in een volgend bericht specifiek naar de nieuwsberichtgeving, waar het zo mogelijk nog slechter gesteld is met de diversiteit en objectiviteit.”
Goed, het zal na het bovenstaande duidelijk zijn dat Werkenaanbeter.nl ook weinig op heeft met dagbladpers. Maar meer specifiek; hoe zit het dan met de grote mediabedrijven en het klimaat?
Van de Bertelsmann Stiftung (77% aandelen van het moederbedrijf Bertelsmann AG) weten we dat ze nauw verbonden is met de beleggingsmaatschappij van miljardair, investeerder, filantroop en politiek activist George Soros. (zie link) Het Soros Economic Development Fund is de investeringstak van de Open Society Foundations van Soros. Investeringen worden gedaan in de particuliere sector “om de blijvende toezeggingen van de Stichtingen op het gebied van rechtvaardigheid, expressie en klimaatrechtvaardigheid te bevorderen.”
Niet echt ruimte voor sceptici eigenlijk dus…
DGP wordt momenteel geleid door Erik Roddenhof, voorheen werkzaam bij Nuon (thans Vattenvall). De nauwe banden tussen DGP en Vattenvall zijn overigens blijkbaar in stand gebleven (zie link).
Het Mediahuis blijkt nauw gelieerd aan Soros. Beide zijn grootaandeelhouder van investeringsfonds Pluralis B.V. met zetel in Amsterdam.
Alleen Talpa lijkt dus niet echt gebonden, maar de persoonlijke visie van John de Mol is ‘noodzakelijkerwijs politiek zeer correct’.
Er zal best nog (veel) meer te verbinden zijn, ik had eerlijk gezegd niet verwacht dat het ‘follow the money’ spelletje zo gemakkelijk te volgen zou zijn (het bovenstaande kon in één avondje googelen met elkaar worden verbonden).
Maar als daar iets uit te leren valt voor klimaatsceptici, die klagen dat er zo weinig publiciteit/ zendtijd aan ‘hun zaak’ wordt besteed; het zijn wellicht niet alleen de argumenten die tellen…
