Het goede gevoel wat wetenschap geeft

In 2017 schreef Tom Nicols het boek; ‘The Death of Expertise: The Campaign Against Established Knowledge and Why it Matters’. De mooiste zin in het boek wordt in de review op Wikipedia herhaald: “These are dangerous times. Never have so many people had access to so much knowledge, and yet been so resistant to learning anything.”

Nicols meent dat er “vele krachten in de Verenigde Staten zijn die de autoriteit van de deskundigen ondermijnen” en hij ziet een anti-expertise en anti-intellectueel sentiment ontstaan. Het is een schrijven dat waarschijnlijk niet helemaal losgezien kan worden van de keuze van de inwoners van de VS voor Trump als president in dat jaar.

De ontwikkelingen rond de corona discussie gaven Danielle Braun in Joop (september 2020) aanleiding om het boek van Nicols nog maar eens aan te halen, om vervolgens te verzuchten:
“Laten we experts toevoegen aan onze politieke arena, omdat ook politici getroffen lijken te worden door het virus van anti-intellectualisme. Laat academici hun titels weer gebruiken. Respect voor kennis en jarenlang vergaarde wijsheid koesteren.
Zo niet, dan breekt de era aan van kabouters en elfjes. Van de gruwelen van Griekse goden en Supermanpresidenten. Van schavotten en onthoofdingen op het dorpsplein van al wat ons onwelgevallig is. Als we ons limbisch oerbrein boven de prefrontale cortex gaan verheffen, stappen we terug in de tijd.”

Het is al met al een bedrukkende analyse over ons intellectuele klimaat dezer dagen.
Maar gelukkig is er ook Robert Tracinski, een stem van de ‘andere kant’. Hij veegt de vloer aan met het steeds populairder wordende frase (die het stuk van Danielle Braun ook als titel had): “I believe in science”. Hij gebruikt het volgende citaat van het democratische zwaargewicht Elizabeth Warren, om zijn mening toe te lichten:
“I believe in science. And anyone who doesn’t has no business making decisions about our environment.”

Het was een reactie op het nieuws dat ook wetenschappers de sceptisch stonden tegenover de ‘global warming’-theorie mogelijk een stem zouden krijgen in het maatschappelijke debat over deze kwestie.
Hierop concludeert Tracinski: “So what Warren really means by saying “I believe in science” is: “I believe in global warming”.

But we owe it to Andrew Yang—a Democratic presidential candidate who just managed to qualify for the televised primary debates by getting more than 65,000 individual campaign contributions—for stating this trope in such a comical form that it gives the game away:
“My father has a Ph.D. in physics,” he said. “I believe in science.”
This prompted some well-deserved mockery along the lines of, “My father was a cartoonist. I believe in Daffy Duck.” More important, it captures a lot of what annoys the rest of us about the “I believe in science” crowd. It reduces a serious intellectual issue—a whole worldview and method of thought—to a signifier of social group identity.”

De gelovigen

Het klinkt mooi: een “Geloof in De Wetenschap” -groeps-identiteit. Maar volgens Tracinski zouden de zaken dan wat scherper moeten worden gesteld, omdat wetenschap natuurlijk idealiter niet gaat om een ‘geloof’, maar om een methode om informatie over de wereld te vergaren:
“Maar de manier waarop de meeste mensen het tegenwoordig gebruiken – vooral in een politieke context – is vrijwel het tegenovergestelde. Ze gebruiken het als een manier om te verklaren dat ze geloven in een idee dat buiten hun kennis valt en dat ze niet begrijpen.
Er zijn tegenwoordig veel mensen die houden van dingen die wetenschappelijk klinken, maar die weinig geduld hebben voor echte wetenschap (…)
Het punt is niet alleen dat wetenschappers dingen verkeerd kunnen doen. Het punt is dat wetenschap moeilijk is. De wetenschappelijke methode is erg krachtig, maar de vragen die ze probeert te begrijpen en de antwoorden die worden gegeven, zijn vaak buitengewoon complex. Voor ‘mensen buiten het eigen vakgebied’ (daarover later meer), is het vaak een uitdaging om te begrijpen wat wordt bedoeld. (…)

Maar wanneer mensen in de politiek verkondigen: “Ik geloof in de wetenschap”, verkondigen ze eigenlijk alleen dat ze geloven in een “gangbare mening”. Denk je dat Elizabeth Warren en Andrew Yang serieus onderzoek hebben gedaan naar klimaatwetenschap? Nee, ze geloven in de opwarming van de aarde en de politieke oplossingen die er de voorkeur aan geven, omdat hen is verteld dat een consensus van wetenschappers dit gelooft (en omdat deze overtuiging hun eigen politieke vooroordelen bevestigt).”
Objectief gezien is het bijvoorbeeld opmerkelijk dat de juriste Warren, meent dat een beroep op deze consensus haar argument voldoende ondersteunt, tegenover een panel van natuurwetenschappers (onder leiding van een vooraanstaande natuurkundige, William Happer) dat sceptisch staat tegenover de gangbare theorie van de opwarming van de aarde. 

Het betoog van Tracinski leidt vervolgens tot zijn conclusie: “Wanneer geldt een wetenschapper als iemand die: “niet in de wetenschap gelooft “? Dat is dus wanneer hij afwijkt van ‘de consensus’. ”

Waar is de klimaatcrisis?

Op de pagina Lauw-warm heb ik onder de kop “Klimaatcrisis voor dummies?” geprobeerd om de belangrijkste klimaatproblemen op een rijtje te zetten aan de hand van het mij bekende wetenschappelijke inzichten hierover. Ik zag dat De Vos op zijn “klimaatgek-site” een soortgelijke poging heeft gedaan.

Heel anders is de aanpak van Greenpeace die eigenlijk veel succesvoller is. Hier wordt onder de kop: “DE KLIMAATCRISIS; WAT IS HET PROBLEEM?” simpelweg gesteld:
“De aarde warmte op, omdat we steeds meer broeikasgassen uitstoten. Door de snelle opwarming van de aarde hebben we steeds vaker met extreem weer te maken. Er ontstaan bosbranden, overstromingen en orkanen. Sommige gebieden zijn niet meer leefbaar. Diersoorten sterven uit en mensen migreren massaal.
De directe oorzaak hiervan ligt bij het winnen en verbranden van olie, kolen en gas. En dat dit onverminderd doorgaat, náást alle nieuwe technische innovaties.”

Is het naïef om te veronderstellen dat degenen die claimen “in de wetenschap te geloven”, ook wetenschappelijke argumenten hebben om hun claims te onderbouwen?

Geloof kan toch geen excuus zijn om de wetenschappelijke methode (het opstellen van hypotheses op basis van waarnemingen) te ontkennen?


Geplaatst

in

door

Tags:

Reacties

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *


De verificatie periode van reCAPTCHA is verlopen. Laad de pagina opnieuw.